13
ноябрь
2018
"Балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы
"Балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 17 наурыздағы № 217 бұйрығы.
Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 6 мамырда № 10975 тіркелді.
"Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 144-бабының 6-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған "Балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның мерзімді баспасөз басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберілуін;
3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика вице-министріне жүктелсін.
4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының
Ұлттық экономика министрі Е. Досаев
"КЕЛІСІЛГЕН"
Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрі
_____________ А. Сәрінжіпов
2015 жылғы 31 наурыз
"КЕЛІСІЛГЕН"
Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрі
______________ Т. Дүйсенова
2015 жылғы 2 сәуір
Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрінің
2015 жылғы 17 наурыздағы
№ 217 бұйрығымен
бекiтiлген
"Балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту объектілеріне
қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидалары
1. Жалпы ережелер
1. Осы "Балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 144-бабының 6-тармағына сәйкес әзірленді және жобалауға, салуға, қайта жаңартуға, жөндеуге, пайдалануға беруге, сумен жабдықтауға, кәріздеуге, жылытуға, жарықтандыруға, желдетуге, микроклиматқа, күтіп-ұстауға және пайдалануға, тәрбиелеу мен оқыту, тұру жағдайларына, тамақтандыруды ұйымдастыруға, балаларға медициналық қызмет көрсетуге, сондай-ақ меншік нысанына және ведомстволық бағыныстылығына қарамастан, толық, жарты күн (қысқа уақытқа), тәулік бойы болатын балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту объектілерінің барлық түрлері мен үлгілеріндегі персоналды гигиеналық тәрбиелеуге (жеке гигиенасына) қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды белгілейді.
2. Осы Санитариялық қағидалар:
1) мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту – мемлекеттік және жеке бөбектер бақшасы, балабақшалары, отбасылық бөбектер бақшасы, санаториялық бөбектер бақшасы, "мектеп-балабақша" кешені, мектепке дейінгі шағын-орталықтар (бұдан әрі бірлесіп – МДҰ деп аталатын);
2) тәрбиелеу және балалар тұратын орындарды ұйымдастыру – балалар үйі, жетімдер үйі;
3) меншік нысандарына қарамастан, балалардың тамақтануын ұйымдастыру қызметін жүзеге асыратын балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту объектілеріне (бұдан әрі бірлесіп - объектілер деп аталатын) қолданылады.
3. Қызметі балаларды тәрбиелеу және оларды оқытумен байланысты заңды және жеке тұлғалар (білім беру қызметтерін көрсету, оның ішінде тәрбиелеу мен оқыту, тұру, тамақтандыру, медициналық қызмет көрсету) қызметін бастар алдында осы Санитариялық қағидалардың талаптарына сәйкестігі туралы санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды алады.
4. Осы Санитариялық қағидалардың орындалуын бақылауды халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның ведомствосы жүзеге асырады.
5. Объектілерге мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау жүргізу кезінде осы Санитариялық қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес зертханалық-аспаптық зерттеу жүргізіледі.
6. Осы Санитариялық қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылды:
1) арнайы мектепке дейінгі ұйымдар – мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың мемлекеттік жалпы білім беру стандартына сәйкес мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың жалпы білім беру оқу бағдарламаларының негізінде әзірленген арнайы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын ұйымдар;
2) арнайы киім – шикізатты, қосымша материалдар мен дайын өнімді механикалық бөлшектермен, микроорганизмдермен ластанудан және басқа да ластанулардан қорғауға арналған персоналдың қорғаныш киімінің жиынтығы (костюм немесе халат, үшкіл орамал, қалпақ, алжапқыш және т.б.);
3) балалар қысқа уақытқа болатын МДҰ – тамақтандыруды және ұйқыны ұйымдастырмай, 4 сағаттан аспайтын уақытқа балалар болатын МДҰ;
4) бракераж – органолептикалық көрсеткiштер бойынша тамақ өнiмдерiнiң және дайын тамақтардың сапасын бағалау;
5) дайындау алдындағы бөлме – жартылай фабрикаттардан дайын тамақ өнімін дайындау жүзеге асырылатын үй-жай;
6) дайындау бөлмесі – азық-түлік шикізаттарын дайындау және жартылай фабрикаттарды әзірлеу жүргізілетін үй-жай;
7) дене тәрбиесі – адамның денсаулығын нығайтуға және дене қабілетін дамытуға бағытталған қызмет саласы;
8) жарамдылық мерзімі – тамақ өнімін шығару (дайындау), айналысы процестерінің (сатыларының) шарттары сақталған кезде мерзімі өткенше тамақ өнімін мақсаты бойынша пайдалану үшін қауіпсіз болып саналатын кезең;
9) жартылай фабрикаттар – жылумен өңдеуге алдын ала дайындалған шикі тамақ өнімдері;
10) инсоляция – үй-жайды гигиеналық бағалау үшiн күн радиациясының нормаланатын көрсеткiші;
11) климаттық аймақ – климаттық белгілері (температурасы, ылғалдылығы) бойынша бөлінетін аумақ;
12) күн режимі – мектепке дейінгі ұйымдардағы белгіленген күн тәртібі;
13) қоғамдық тамақтану – тамақ өнiмдерiн өндiрумен, қайта өңдеумен, өткiзумен және тұтынуды ұйымдастырумен байланысты қызмет;
14) мектеп алды сыныптары – балаларды мектепте оқытуға даярлауды жүзеге асыратын сыныптар;
15) мектепке дейінгі шағын-орталықтар - бөлек тұрған ғимараттарда, көп пәтерлі түрғын үйлерде, сондай-ақ ішіне-жапсарлас салынған үй-жайларда ораластырылатын, 50-ге дейін орны бар МДҰ;
16) мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту – балалардың физикалық, жеке тұлғасын, танымдық сапасын дамыту, олардың әлеуметтік жетістігі мен өмір бойғы бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету үшін қажетті шешуші құзыреттілікті қалыптастыру;
17) мектепке дейінгі ұйымдар (бұдан әрі - МДҰ) – бір жастан бастап мектеп жасына жеткенге дейін баланы тәрбиелеуді, оны оқытуды, дамытуды, қарауды, күтуді және сауықтыруды қамтамасыз ететін білім беру ұйымы;
18) оңтайлы микроклиматтық жағдай – балаларға ұзақ және жүйелі әсер ету кезінде термореттегіш тетіктерінің көмегінсіз организмнің қалыпты жылуы жағдайын сақтауды қамтамасыз ететін микроклиматтың сандық көрсеткіштерінің үйлесімдігі;
19) сақтау мерзiмi – тамақ өнiмiнiң нормативтiк құжаттарда көрсетiлген өздерiнiң барлық қасиеттерiн сақтайтын, белгiленген шарттарды сақтау кезеңi;
20) санитариялық-аулалық қондырғылар (бұдан әрі - САҚ) – жерүсті бөлiгi мен қазылған шұңқыры бар, ғимараттан кемiнде 25 метр (бұдан әрі – м) қашықтықта, объектінің аумағында орналасқан кәрiзденбеген дәретхана. Жерүсті үй-жайларын бір-бірімен тығыз жалғасқан материалдардан (тақтайлардан, кірпіштерден, блоктардан) жасайды. Қазынды су өткізбейтін материалдан жасалады. Қазындының тереңдігі жерасты суының деңгейіне байланысты, бірақ 3 метрден аспайды;
21) сәбилер үйі - жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды, некесіз, жас аналардан туылған балаларды, сондай-ақ ақыл-ойы мен дене дамуында ауытқуы бар балаларды тәрбиелеу және оларға медициналық көмек көрсету үшін арналған мемлекеттік мекеме;
22) септик – сарқынды сұйықтық ағып өтетiн бiр немесе бiрнеше камераны қамтитын, көлденең үлгідегi жер астындағы тұндырғыш ретiнде шағын көлемдегi тұрмыстық сарқынды суды тазалауға арналған құрылыс;
23) таңертеңгi сүзгi – инфекциялық аурудың әкелiнуiнiң алдын алуға бағытталған профилактикалық медициналық iс-шаралар;
24) тауар көршiлестiгі – тауардың сапасына әсер ететін ластануын және бөгде иістердің сіңуін болдырмайтын, шикі және дайын өнімдердің бірге сақталуына және өткізілуіне жол берілмейтін жағдайлар;
25) тез бұзылатын тамақ өнiмдерi – қатаң регламенттелген мерзiм iшiнде арнайы тасымалдау, сақтау және өткiзу шарттарын талап ететiн тамақ өнiмдерi;
26) технологиялық жабдық – өндіріс жұмысы үшін қажетті механизмдер, машиналар, құрылғылар, құралдар жиынтығы;
27) топтардың толықтырылуы – топтағы балалардың нормаланған саны;
28) топтық оқшаулау – топтарды әкімшілік-шаруашылық, тұрмыстық үй-жайлардан және бір-бірінен оқшаулау;
29) топтық ұяшық – МДҰ-да бір топтағы балаларға арналған үй-жайлардың жиынтығы;
30) түсіру орны – азық-түлік шикізаттарын және тамақ өнімдерін қабылдайтын орын;
31) ұтымды тамақтану – тамақтанудың физиологиялық және жас ерекшелігі нормаларын ескере отырып, теңестірілген тамақтандыру;
32) халықтың аз қозғалатын топтары – кресло-арбалармен және/немесе басқа да қосалқы құралдардың көмегімен қозғалатын, тірек-қозғалыс аппараты бұзылған және ауыратын мүгедектер, сондай-ақ сүйемелдеушілердің көмегімен қозғалатын, нашар көретін және/немесе көзі көрмейтін азаматтар.
2. Объектілердің аумағына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
7. Объектілерді жобалау, салу, қайта жаңарту және пайдалануға беру халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствосының санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы болған кезде жүзеге асырылады.
8. МДҰ жер учаскелерінің ауданы Қазақстан Республикасының № 3.02-24-2004 "Мектепке дейінгі білім беру объектілері" құрылыс нормалары мен қағидаларының (бұдан әрі – МДББО ҚНмҚ), № 3.02-31-2005 "Мүгедек балаларға арналған үйлер мен интернаттар" құрылыс нормалары мен қағидаларының талаптарымен нормаланады.
9. Көп пәтерлі тұрғын үйлерде, жеке үй иелігінде, ішіне-жапсарлас салынған үй-жайларда орналастырылатын, балалар қысқа уақыт болатын МДҰ-да жеке жер учаскесі болмауы мүмкін.
10. Объектілер учаскесінің аумағы қаңғыбас жануарлардың кіріп кетуінің алдын-алу мақсатында қоршалады.
11. Аумаққа гүлдегенде мамықты тұқымдар беретiн ағаштар мен бұталарды отырғызбайды.
12. Объектінің учаскесіне кiру және одан шығу жолдары, көлiкпен кіру жолдары, шаруашылық құрылыстарға, қоқыс жинайтын алаңдарға, санитариялық-аулалық қондырғыларға өтетiн жолдар асфальтпен, бетонмен немесе тазалауға қолжетімді басқа да қатты жабынмен жабылады.
13. Қоқыс жинағыштар тығыз жабылатын қақпақтармен жабдықталады, үш жағынан қоршалған, тазалауға және дезинфекциялауға қол жетімді, қатты жабындысы бар алаңға, ғимараттардан кемiнде 25 м қашықтықта орнатылады. Көп пәтерлі тұрғын үйдің бірінші қабатында, ішіне-жапсарлас салынған үй-жайларда орналастырылатын объектілердің қоқысын жинау үшін халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствосының аумақтық бөлімшесінің келісімі бойынша қоқыс алғыштар ғимараттардан кемінде 15 м қашықтықта орнатылады және (немесе) ортақ қоқыс салғыштар пайдаланылады.
14. Объектінің аумағы және оның қоршауының сыртынан 5 м радиустағы аумақ таза ұсталады.
15. Объектілердің аумағында негізгі ғимаратты(тарды), шаруашылық және топтық алаңдарды орналастыру аймақтарына бөлінеді. Объектінің бейініне байланысты аумақты қосымша аймақтарға бөлу көзделеді.
16. Шаруашылық аймақтың аумағында тазалауға және дезинфекциялауға болатын қатты төсемі болады.
17. Объекті ғимаратының сыртқы жарықтандыру жабдығы аумаққа біркелкі жарықтың түсуін қамтамасыз етуі тиіс.
18. Сәбилер үйінің және МДҰ-ның топтық алаңдары әрбір балалар тобы үшін бөлек болу көзделеді. Сәбилер үйінің топтық алаңдары бөбек жасындағы топтарда бір орынға 7,5 м2 және мектепке дейінгі ұйымдарда 7,2 м2 аудан көзделеді. МДҰ-да топтық алаңдардың көлемі бір орынға кемінде 6 м2 қабылданады. Барлық алаңдар бір-бірінен жасыл көшеттермен (бұталармен) оқшауланады.
19. Әрбір топтық алаңда күн мен жауын-шашыннан қорғану үшін топта 1 орынға 1,6 м2 есебімен көлеңке қалқалары көзделеді. Көлеңке түсіретін қалқалардың едені ағаш тақтайлардан болу көзделеді. IV климаттық белдеудегі және III Б кіші ауданындағы көлеңкелік қалқалар екі жағынан қоршалады.
20. Сәбилер үйі мен МДҰ-ның топтық алаңдарында ғимараттағы топтық ұяшықтарға сәйкес келетiн үй-жайдан шығу есiгiмен ыңғайлы байланыс болады. МДҰ-да бөбек жасындағы балаларға арналған алаңдар осы топтардың үй-жайлардан шығу есiгiне тiкелей жақын орналасады.
21. Топтық және спорт алаңдарындағы жабдық балалардың бойы мен жасына сай орналастырылуы тиіс. Жабдықтың бетіндегі жабын су өткізбейтін материалдан болу көзделеді.
22. Бөбек жасындағы балалар үшін ойын алаңдарының төсемі – шөптен, мектепке дейінгі жастағы балалар үшін ойын алаңдарының төсемі – шөптен немесе құм себiлген немесе ұсақ қиыршық тастармен нығыздалған, тегістелген топырақтан болу көзделеді. Жолдар мен тротуарлардың төсемі үшін тротуар тақтайша және тазалауға қолжетімді басқа да материалдар қолданылады.
3. Объектілерді жобалауға, салуға, қайта жаңартуға, жөндеуге,
пайдалануға беруге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар
23. МДҰ-ды жеке тұрған ғимаратттарда орналастырады немесе көп пәтерлі түрғын үйлерге салынған (ішіне – жапсарлас салынған) болуы мүмкін.
24. Егерде жобалауда өзгеше көзделмесе, тұрғын үйлердің бірінші қабатында, сондай-ақ ішіне-жапсарлас слынған үй-жайларда балалар қысқа уақытқа болатын МДҰ орналастырылады. Көп пәтерлі тұрғын үйлерде МДҰ бірінші қабаттан жоғары ораластырылмайды.
25. Сәбилер үйі мен МДҰ ғимараттарында және учаскелерінде әкімшілік-шаруашылық, тұрмыстық үй-жайлардан және бір-бірінен топтық оқшаулау қағидаты сақталады. Бөбек жасындағы топтардың балаларына арналған топтық ұяшық құрамына: қабылдау бөлмесі, ойын бөлмесі, жатын бөлмесі, буфет, дәретхана;
мектепке дейінгі жастағы топтар үшін – шешінетін бөлме, ойын бөлмесі, дәретхана, буфет, жатын бөлмесі кіреді.
МДҰ-ны жобалауға арналған тапсырма бойынша МДББО ҚНжҚ талаптарына сәйкес жатын бөлмелерді топ бөлмелерімен біріктіруге жол беріледі.
Мектепке дейінгі шағын-орталықтарда киім ауыстыратын орынның ортақ болуына жол беріледі.
26. Балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту объектілері жанындағы мамандандырылған медициналық және стоматологиялық кабинеттер, кір жуатын орындар, бассейндер, оқу сыныптары, тамақтану объектілері Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында қолданыстағы заңнамасының талаптарына сәйкес келеді.
27. Сәбилер үйін жеке тұрған 1–2 қабатты ғимаратттарда орналастырады.
28. Көп пәтерлі тұрғын үйдің бірінші қабатында орналастырылатын МДҰ-дың тұрғын үйдің кіреберісімен қосылмаған бөлек есігі болады.
29. Сәбилер үйіндегі, МДҰ-дағы негізгі үй-жайлардың аудандары осы Санитариялық қаидаларға 2-қосымшаның 1, 3-кестелерінде көрсетілген.
30. Балалардың саны объектінің жобалық сыйымдылығынан аспауы тиіс.
31. Баспалдақтардың қоршау биiктiгi кемінде 1,2 метр болу көзделеді. Сәбилер үйінде және МДҰ-да тұтқалар ересек адамдар үшiн 0,85 м биіктікте, балалар үшiн 0,5 м биiктiкте орналасады, баспалдақтар қоршауындағы тiгiнен орнатылған элементтердің 0,1 м аспайтын саңылаулары болады, оларды көлденең орнатуға жол берiлмейдi.
32. Объектілердің ғимараттарын жобалау кезінде халықтың аз қозғалатын топтары үшін қолжетімділік мәселелерін шешу сәулет-қала құрылысы және құрылыс қызметі саласындағы мемлекеттік нормаларға сәйкес жүзеге асырылады.
33. Пайдалану режимі шумен қоса жүретін және балалардың алаңдауын тудыруы, педагогикалық, медициналық, әкімшілік персоналдың жұмысына кедергі келтіруі немесе бұзуы мүмкін үй-жайларды (сорғы қондырғысы бар бойлерлер, өндірістік үй-жайлар, жөндеу шеберханалары, сорғы бөлімшелерімен салқындатқыш камералар, желдеткіш камералары, компрессорлық және т.б.) ұйықтау бөлмелерімен, емдеу-диагностикалық үй-жайларға жапларлас, астында немесе үстінде орналастырылмайды.
34. Жеке гигиена бөлмелерін, персоналға арналған санитариялық тораптарды әкімшілік үй-жайлардың аймағында орналастырады.
35. Оқшаулағышы бар медициналық блокты объектілердің 1-қабатында орналастырады.
36. Объектілерде спорт залын орналастырған кезде ауданы бір спортпен айналысушыға кемінде 4 м2 қабылданады. Еденнің ағаштан болуы көзделеді немесе арнайы жабыны болады. Еденнің беті тегіс, ойықсыз және зиянсыз болуы тиіс. Батареялар терезе астындағы қуыстарда орналастырылады және ағаш торлармен жабылады, терезелерде және жарықтандыру құралдарында қоршау құрылғылар көзделеді.
37. Балалар болатын үй-жайлар мен медициналық мақсаттағы үй-жайларды ғимараттың жертөле және цокольдық қабаттарында орналастырмайды.
38. Үй-жайларды әрлеу үшін олардың сапасы мен қауіпсіздігін растайтын құжаттары бар құрылыс материалдары пайдаланылады. Рекреацияларда, холлдарда, акт залдарында, әкімшілік үй-жайларда әртүрлі конструкциялық аспалы төбелерді қолданады.
39. Медициналық мақсаттағы үй-жайларда, топтық ұяшық жайларында қабырғалардың, еденнің, жабдықтың үсті жуу және дезинфекциялау құралдарын пайдалана отырып ылғалды әдіспен тазалауға болатын тегіс, жұмсақ болады. Персоналға арналған санитариялық тораптарда, дәретханаларда, ас блогында, бассейнде, егу бөлмесінде, емшара жасау бөлмесінде, ылғалды режимді үй-жайларда (себезгі бөлмелері, кір жуатын, жуынатын, жуатын бөлмелер және басқалары) қабырғаларды жылтыр тақтайшамен немесе ылғалға төзімді басқа да материалдармен 1,8 м-ден аспайтындай биіктікте қаптайды, еденге төсеу үшін ылғал өтпейтін материалдар немесе еден тақтайшалары қолданылады.
40. Қолжуғыштар және басқа да санитариялық-техникалық құралдар, сондай-ақ оларды пайдалану қабырғаларды ылғалдандыруы мүмкін жабдық орнатылатын жерлерде еденнен 1,8 м биiктiкте және жабдықтар мен құралдардан жан-жағынан 20 сантиметр шығып тұратындай етiп, жылтыр тақтайшамен немесе ылғалға төзiмдi басқа да материалдармен гидроизоляциялау көзделедi.
41. Тазалау мүкәммалын сақтау және өңдеу үшін бөлек үй-жай (орын) көзделеді.
42. Жүзу бассейндерін 32 м3 аспайтын көлемде орнату суды тазарту жүйесінсіз көзделеді. Суды екі топтың балалары (50 баладан аспау) шомылып біткеннен кейін ауыстырады, содан кейін нұсқаулыққа сәйкес, белгіленген тәртіпте қолдануға рұқсат етілген дезинфекциялаушы құралдармен өңдеу жүргізіледі.
43. Объектілердің аумағына олардың қызметiмен байланысы жоқ объектілерді орналастырмайды.
4. Объектілерді жабдықтауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
44. Объектілердің жиһазы мен жабдығы балалардың бойына, жас ерекшеліктеріне сәйкес келеді. Жабдықтың жиыны, саны және көлемі объектінің бейінін, үй-жайлардың ерекшелігін есепке ала отырып көзделеді.
Сәбилер үйінің және МДҰ-ның жиhазының негiзгi өлшемдерi осы Санитариялық қағидаларларға 3-қосымшаның 1, 2-кестелерінде көрсетілген.
45. Объектілерде жиhазды өлшеміне сәйкес таңбалайды.
46. Қабылдау бөлмесі мен киім ауыстыратын бөлмелер балалардың және персоналдың сыртқы киіміне арналған шкафтармен және орындықтармен жабдықталады. Балалар толық және тәулік бойы болатын сәбилер үйінде, МДҰ-да балалардың киіміне арналған шкафтарды жеке таңбалайды және олар бас киімге арналған сөрелермен және сыртқы киімге арналған ілмектермен жабдықталады.
47. Жабдық, жиһаз, жұмсақ және қатты мүкәммал, санитариялық-техникалық аспаптар жұмыс жағдайында болады және мақсатына сай пайдаланылады. Үй-жайларды әрлеудегі ақаулар және жабдықтың, жиһаздың бұзылуы уақытында жөнделуге немесе ауыстырылуға жатады.
48. МДҰ санитариялық аспаптардың саны мен өлшемі осы Санитариялық қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес көзделеді.
49. Объектілердің персоналға арналған санитариялық тораптарында жуынатын қолжуғыштар, электр сүлгілер немесе бір рет қолданылатын гигиеналық сүлгілер, сұйық сабын мөлшерлегіші, қоқыс жинауға арналған қоқыссалғыштар орнатылады.
50. Сәбилер үйлері топтарының дәретхана үй-жайларын сүлгілерге арналған ілгіштермен, жуынуға арналған раковиналармен, жуатын ванналармен, балалар унитаздарымен, түбектерге арналған шкафтармен, шаруашылық мақсатта қолданылатын шкафпен және ағызу жүйесімен жабдықталады. 2 жасқа дейінгі балалар топтарында ілгіштерді ересек адам бойының дейгейінде - еденнен 1 – 1,3 м етіп, 2 жастан асқан балалар топтарында 60 – 80 см биіктікте бекітеді.
51. 1,5 жасқа дейінгі балалар топтарындағы дәретхана бөлмелерінде ересектерге арналған бір қолжуғышты, ағызу жүйесін, ваннаны орналастырады.
52. 1,5 жастан жоғары топтардағы дәретхана бөлмелерінде балаларға арналған екі қолжуғыш, балаларға арналған бір унитаз, ағызу жүйесі, себезгі тұғырығы, түбектерге арналған таңбаланған ұяшықтары бар шкаф-стеллаждар орнатылады.
53. 6 айлыққа дейінгі сәбилер үшін топтарда манеждер мен құндақтау үстелдерін орналастырады. 1 жастан асқан сәбилерді тамақтандыру аймағын тамақтандыруға арналған үстелдермен жабдықтайды.
54. МДҰ-ның дәретхана бөлмелерінде балалардың сүлгілеріне және жеке гигиена заттарына арналған жеке ұяшықтары бар қабырғалық немесе аспалы ілгіштер оратылады. Бөбек топтарындағы дәретхана бөлмелерінде қосымша жеке таңбасы бар түбектерге арналған бөлек ұяшықтары бар шкафтар орнатылады.
55. МДҰ-да балаларға арналған санитариялық құралдарды орнату еденнен мынадай биіктікте көзделеді:
бөбек және мектепке дейінгі кіші жастағы (1 жастан 4 жасқа дейінгі) балалар үшін қолжуғыштар - 0,4 м;
мектепке дейінгі орта және жоғары жастағы (4 жастан 6 (7) жасқа дейінгі) балалар үшін қолжуғыштар - 0,5 м.
56. Жатын бөлмелерді жұмсақ және қатты мүкәммалмен жабдықтау, балалар күндіз болатын МДҰ-дағы киім-кешектерді жуу және оны таңбалау тәулік бойы болатын МДҰ-дағы балалардың тұру жағдайларына қойылатын талаптарға сәйкес келеді.
57. МДҰ-дағы жатын бөлмелерді жеке стационарлық төсектермен жабдықтайды. Үш жасқа дейінгі балаларға арналған төсектердің ұзындығы - 120 см, еденнен жататын жердің 30 см және 50 см деңгейде өзгермелі биіктігімен және қоршаудың еденнен 95 см биіктігімен бірге ені - 60 см; 3 – 6 (7) жастағы балалар үшін – ұзындығы 140 см, ені – 60 см, биіктігі – 30 см. Бүйір жақ қоршау биіктігін азайту мүмкіндігі кемінде 15 см.-ге көзделеді.
58. Балалар толық күндіз болатын МДҰ топтарында екі қабатты және жазылатын қатты төсектерді пайдаланған кезде ауданы 1 балаға кемінде 2 м2 болатын норма және екі қабатты төсектердің жататын жерінен кемінде 0,3 м биіктікте қоршау болуы сақталады.
59. Сәбилер үйлеріндегі және бөбек жасындағы топтардағы жатын бөлмелер төрт жағынан қоршалған, ұзындығы 1,2 м, ені 0,6 м стационарлық төсектермен немесе манеждермен жабдықталады.
60. Балалар толық және тәулік бойы болатын сәбилер үйлерінде және МДҰ-да сауықтыру (шынықтырушы) рәсімдері өткізіледі. Сауықтыру (шынықтырушы) рәсімдерін жүргізу үшін әдістемеге байланысты тиісті жабдықты қолданады.
61. Объектілерде сабақ өткізу үшін жиһазды орналастыру кезінде мына талаптар орындалады:
1) үстелдерді сол жақтан жарықтандырылатын жарық түсіретін қабырғаға қарай орналастырады;
2) 4 орынды үстелдерді кемінде 2 қатарға, 2 орынды үстелдерді кемінде 3 қатарға орналастырады. Үстелдердің қатары арасында қашықтық кемінде 0,5 м болып көзделеді; 1-қатардағы үстелдердің жарық түсіретін қабырғадан қашықтығы 1 м, бірінші үстелдерден тақтаға дейінгі қашықтық 2,4 – 2,7 м болады;
3) қабырғалық тақтаның төменгі шетінің ілмесінің биіктігі 0,7 м болады.
62. Спорттық төсеніштердің жабыны тазалауға және дезинфекциялауға болатын материалдардан болуы көзделеді.
63. Спорт залдарының жанындағы киім ауыстыратын орындар киімге арналған шкафтармен немесе ілгіштермен жабдықталады.
5. Объектілерді сумен жабдықтауға, кәріздеуге, жылытуға,
жарықтандыруға, желдетуге, микроклиматына қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
64. Объектілерде жұмыс жағдайында болатын орталықтандырылған шаруашылық-ауыз су, ыстық сумен жабдықтау жүйесі, кәріздеу және суағарлар көзделеді.
65. Объектілер Кодекстің 144-бабының 6-тармағына сәйкес халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган бекіткен санитариялық-эпидемиологиялық нормалау құжаттарының (бұдан әрі - нормалау құжаттары) талаптарына сәйкес қауіпсіз және сапалы ауыз сумен қамтамасыз етілуі тиіс.
66. Елді мекенде орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйесі болмаған жағдайда жергілікті сумен жабдықтау жүйесі жабдықталады.
67. Қысқа уақытқа балалар болатын МДҰ-да тасымалданатын сумен жабдықтау және қолмен су құятын қолжуғыштар орнату халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның ведомствосындағы аумақтық бөлімшенің келісімі бойынша жүзеге асырылады.
68. Тасымалданатын суды пайдаланатын объектілерде ауыз су қорын сақтауға арналған ыдыстар орналастырылған жеке үй-жай көзделеді. Ыдыстардың таңбасы ("ауыз су") болады, олар апта сайын (және қажет болғанда) жуу және дезинфекциялау құралдарын қолдана отырып, тазалауға және дезинфекциялауға жатады. Ауыз суға арналған ыдысты басқа мақсатта пайдаланбайды.
69. Су әкелуді санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы бар болған кезде арнайы көлікпен немесе ауыз сумен жанасуға рұқсат етілген материалдардан жасалған арнайы таңбаланған ыдыстарда жүргізеді.
70. Объектілердегі дәретханаларда, буфеттерде, кір жуатын, жуынатын орындарда, себезгі бөлмелерде, тұратын орындарда, сондай-ақ медициналық мақсаттағы үй-жайларда және ас блогында орталықтандырылған ыстық сумен жабдықтау жүйесі болмаған жағдайда су жылытқыштар орнату арқылы ыстық сумен жабдықтау көзделеді.
71. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствосының аумақтық бөлімшелерімен келіскен кезде өзінің от жағу орнының ыстық суымен жабдықтау көзделеді.
72. Объектілерде ауыз су режимі ұйымдастырылады. Ауыз су, оның ішінде ыдыстарға (графиндерге, шәйнектерге) құйылған және шөлмектердегі су сапасы мен қауіпсіздік көрсеткіштері бойынша нормалау құжаттарының талаптарына сәйкес келеді.
73. Су ішу үшін таза ыдысты (шыны ыдысты, фаянс ыдысты, бір рет қолданатын стақандарды) пайдаланады, таза және пайдаланылған ыдыс үшін таңбаланған жеке поднос немесе бір рет қолданылған ыдысты жинау үшін контейнерлер бөлінеді. Ыдысқа құйылған суға оның қайдан әкелінгендігін, сапасын және қауіпсіздігін растайтын құжаттары қоса беріледі.
74. Кәріз жүргізілмеген аудандарда жергілікті кәріз жүйесін жабдықтайды. Қазылған шұңқырларды, септиктерді тазалау көлемдерінің үштен екі бөлігінің толуы бойынша жүргізіледі.
75. Кәріз қадалары мен құбырлар тамақ өнімдері сақталатын және өңделетін және тамақ дайындалатын үй-жайларда, медициналық мақсаттағы үй-жайларда орнатылмайды.
76. Объектілердің дәретханаларында балаларға арналған унитаздар орнатылады.
77. Персоналға арналған САҚ халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствосының аумақтық бөлімшелерінің келісімі бойынша орнатылады.
78. САҚ-та жердің үстінде орналасқан үй-жайлары мен қазылған шұңқыр болады және оларды ғимараттан 25 м қашықтықта орналастырады.
79. Объектілердің барлық үй-жайларында табиғи жарықтандыру көзделеді. Мыналарды: коммуникациялық жүйелер үй-жайларына (су құбырлары мен кәріздеу сорғылары, желдету және ауаны салқындату камералары, бойлер тұратын бөлмелер және басқалары), рекреациялық үй-жайлар болып табылмайтын дәліздерге, фойеге, қоймаларға (тез жанатын сұйықтықтарды сақтайтын бөлмелерден басқа), мүкаммалға арналған бөлмелер, дезинфекциялау құралдарын дайындайтын бөлмелерге, киім ауыстыратын бөлмелерге, киім ілетін орындарға, себезгі бөлмелеріне, персоналға арналған дәретханаларға, әйелдерге арналған жеке гигиена бөлмелеріне, ғимараттың инженерлік және технологиялық жабдығын орнату және басқару үй-жайларына және ас блогының өндірістік үй-жайларына табиғи жарықтандырусыз жол беріледі.
80. Объектілерде рекреациялық болып табылмайтын дәліздердің, дәретханалардың, қабылдау және киім ауыстыратын бөлмелердің, сондай-ақ табиғи жарықтандырусыз жобалауға рұқсат етілген барлық бөлмелердің қабырғаларында екінші жарықты түсірген кезде әйнекті арақабырғаларды немесе фрамугаларды салу көзделеді.
81. Жалпы жасанды жарықтандыру барлық үй-жайларда көзделеді. Жекелеген функционалды аймақтар мен жұмыс орындарын жарықтандыру үшін жергілікті жарықтандыру орнатылады.
82. Жасанды жарықтандыру үшін люминесценттік және электр қуатын сақтайтын шамдарды пайдаланады. Бір үй-жайда бір үлгідегі шамдар қолданылады.
Жасанды жарықтандыру деңгейлері осы Санитариялық қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес қабылданады.
83. Істен шыққан шамдар уақытында ауыстырылады. Жұмыс істемейтін, істен шыққан құрамында сынап бар (люминесценттік, электр қуатын сақтайтын) шамдарды балалар кірмейтін жеке үй-жайда сақтайды және қоқыс жинайтын контейнерлерге тасталынбайды. Пайдаланылған құрамында сынап бар шамдарды сақтау және шығару объекті басшысының бұйрығымен жауапты адамға жүктеледі. Пайдаланылған шамдарды жою және кәдеге жаратуды осындай қызмет түріне арналған лицензиясы бар ұйымдар жүргізеді.
84. Объектілердің ғимараттары бұзылмаған жағдайда ұсталынатын орталықтандырылған жылыту, желдету және ауа баптау жүйелерімен жабдықталады.
85. Орталықтандырылған жылыту көзі болмаған жағдайда автономды қазандық көзделеді.
86. 1-ші қабаттарда орналасқан ойын объектілерінде жылы едендер көзделеді.
87. Сәбилер үйлерінде және МДҰ-да балалардың күйікке шалдығуын және жарақат алуын болдырмау үшін жылыту құралдарын алмалы-салмалы ағаш торлармен қоршайды.
88. Ас блогында механикалық түрде іске қосылатын желдету жүйесі көзделеді. Жылу және ылғал бөлу көзі болып табылатын жабдықтың үстінде сорып-шығаратын шатырлар көзделеді.
89 Сәбилер үйлерінде және МДҰ-да ыстық сумен жабдықтау жүйесіне киім ауыстыратын орындардағы сыртқы киімді кептіруге арналған шкафтарда орналасқан жылыту құралдарын жалғайды.
90. Терезелердің конструкциясында балалар болатын үй-жайларды жылдың кез келген уақытында желдетуді ұйымдастыру мүмкіндігі көзделеді. Терезелердің әйнектелуі бүтін шыныдан жасалады. Терезе блоктарын ауыстыру кезінде әйнектеу ауданы сақталады немесе үлкейтіледі. Сынған әйнектерді ауыстыру тез арада жүргізіледі.
91. Өтпелі немесе бұрыштық желдетуді балалар болмаған кезде жүргізеді. Өтпелі желдетуді дәретхана үй-жайлары арқылы жүргізбейді.
92. Топтық ұяшық үй-жайларындағы, сондай-ақ себезгі бөлмелері мен спорт залдың жанындағы киім ауыстыратын орындардағы, спорт залындағы, медициналық пункттің үй-жайларындағы ауа температурасын бақылау үшін ішкі қабырғаға 0,8 – 1,2 м биіктікте бекітілген термометрлер орнатылады.
93. Объектілерде үй-жайлардың оңтайлы микроклиматтық жағдайлары қамтамасыз етіледі.
94. Жылыту кезеңінде ауаның мынадай температурасы көзделеді:
1) ұйықтайтын үй-жайларында, мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізетін және демалыс үй-жайларында, компьютер сыныптарында, қызметтік-тұрмыстық, кір жуатын орындарда + 18 + 22 градус Цельсий (бұдан әрі – 0C);
2) буфеттерде, киім үтіктейтін, кептіретін бөлмелерде, қоймаларда және киім-кешек бөлмелерінде +160C;
3) физиотерапевт кабинеттерінде, уқалау кабинеттерінде +280C;
4) медициналық үй-жайларда, ойын бөлмелерінде, киім ауыстыратын бөлмелерде, дәретханаларда +20 + 220C;
5) спорт залында, рекреацияларда, вестибюль мен киім ілетін орындарда, +15 + 170C;
6) спорт залының орнында +19 + 230C;
7) ваннасы, бассейні бар үй-жайларда +300C;
8) себезгі бөлмелерінде +250C;
Үй-жайлардағы ауаның оңтайлы салыстырмалы ылғалдылығы 40 – 60 %-ды, асүйде және кір жуатын бөлмелерде 60–70 %-ға дейін құрайды.
95. Апатты ғимараттарда және үй-жайларда орналасқан объектілерді пайдаланбайды.
96. Объектілердің ғимараты объектінің апаттылығы туралы құзыретті органдардың актісі болған кезде апатты жағдайда деп танылады.
6. Объектілердің аумақтарын және үй-жайларын күтіп-ұстауға және
пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
97. Объектілердің аумағы таза ұсталады.
98. Жыл сайын, көктемгі уақытта, ойын алаңдарында құмды толық ауыстырады. Жаңадан әкелінген құм паразитологиялық, микробиологиялық, санитариялық-химиялық, радиологиялық көрсеткіштер бойынша гигиеналық нормативтерге сәйкес келеді. Құмның ластануын болдырмау үшін балалар болмағанда құмды алаңдарды қақпақтармен, полимерлік пленкалармен немесе басқа да қорғаныш құрылғылармен жабу керек. Паразиттік аурулардың қоздырғыштарын тапқан кезде құмға кезектен тыс ауыстыру жүргізеді.
99. Қоқыс жинағыштар (контейнерлер) олардың көлемінің үштен екі бөлігі толған кезде тазартылады.
100. Барлық үй-жайлар, жиһаз және жабдық таза күтіп-ұсталады.
101. Медициналық үй-жайларды, ас блогын және дәретханаларды күн сайын жуу және дезинфекциялау құралдарын қолдана отырып тазалайды.
102. Объектілерде қызмет көрсететін персоналдың (тәрбиешілердің көмекшілері, техникалық персонал) саны кемінде 3 жиын болатын арнайы киімі (костюм немесе халат, орамал, қалпақ, алжапқыш), бөлек шкафта сақталатын ауыстыратын аяқ киімі болады.
Дәретханаға кірер алдында халатты шешеді және шыққан соң қолды сабынмен мұқият жуады.
103. Белгіленген тәртіппен қолдануға рұқсат етілген қолданылатын дезинфекциялау ерітінділері дайындалған күнін көрсете отырып, таңбаланған ыдыстардағы нұсқаулыққа сәйкес дайындайды. Дезинфекциялау және жуу құралдары және олардың жұмыс ерітінділері балалардың қолы жетпейтін орындарда сақталады.
104. Жинау мүкәммалы (легендер, шелектер, жөкелер, шүберектер) таңбаланады, бөлек үй-жайға (әрбір топтық ұяшықтағы үй-жайлар, медициналық блок, оқшаулағыш, ас блогындағы өндірістік үй-жайлар, рекреациялар және т.б.) бекітіледі және арнайы бөлінген үй-жайларда (орындарда) сақталады.
105. Объектілердің дәретхана бөлмелері мен санитариялық тораптары үшін жинау мүкәммалының сигналды таңбасы болады.
106. Балалар үшін жаңадан сатып алынған өнімдердің (ойыншықтар, аяқ киім, киім, ыдыс, жеке гигиена құралдары, мектеп және жазу құралдары, төсек-орын жабдықтары, парфюмерлік-косметикалық өнім, жиһаз және басқ.) сапасын және қауіпсіздігін растайтын құжаттар ұсынылады.
107. Пайдаланылған ойыншықтарды күн сайын жұмыс күнінің соңында 2% сабынды-содалы ерітіндіні пайдалана отырып жуады, ағып тұрған судың астында шаяды және кептіреді. Қуыршақтың киімдерін ластануына қарай жуады және үтіктейді. Ойыншықтарды жууға арналған ыдыс пен щетка таңбаланады.
108. Жұмсақ ойыншықтарды пайдаланғаннан кейін күннің соңында ойыншықтан 25 см қашықтықта бактерицидті сәулелегіштермен 30 минут бойы дезинфекциялайды.
109. Сәби жастағы топтарда және изоляторда жұмсақ ойыншықтар мен пенолатексті түкті ойыншықтарды пайдаланбайды.
110. Спорттық маттардың ылғалды тәсілмен өңдеуге және дезинфекциялауға болатын жабындысы болады.
111. Инфекциялық және паразиттік аурулар жағдайлары тіркелген кезде эпидемияға қарсы және дезинфекциялау іс-шаралары жүргізіледі.
112. Терезе әйнектері, элект
Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 17 наурыздағы № 217 бұйрығы.
Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 6 мамырда № 10975 тіркелді.
"Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 144-бабының 6-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған "Балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның мерзімді баспасөз басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберілуін;
3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика вице-министріне жүктелсін.
4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының
Ұлттық экономика министрі Е. Досаев
"КЕЛІСІЛГЕН"
Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрі
_____________ А. Сәрінжіпов
2015 жылғы 31 наурыз
"КЕЛІСІЛГЕН"
Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрі
______________ Т. Дүйсенова
2015 жылғы 2 сәуір
Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрінің
2015 жылғы 17 наурыздағы
№ 217 бұйрығымен
бекiтiлген
"Балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту объектілеріне
қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидалары
1. Жалпы ережелер
1. Осы "Балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 144-бабының 6-тармағына сәйкес әзірленді және жобалауға, салуға, қайта жаңартуға, жөндеуге, пайдалануға беруге, сумен жабдықтауға, кәріздеуге, жылытуға, жарықтандыруға, желдетуге, микроклиматқа, күтіп-ұстауға және пайдалануға, тәрбиелеу мен оқыту, тұру жағдайларына, тамақтандыруды ұйымдастыруға, балаларға медициналық қызмет көрсетуге, сондай-ақ меншік нысанына және ведомстволық бағыныстылығына қарамастан, толық, жарты күн (қысқа уақытқа), тәулік бойы болатын балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту объектілерінің барлық түрлері мен үлгілеріндегі персоналды гигиеналық тәрбиелеуге (жеке гигиенасына) қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды белгілейді.
2. Осы Санитариялық қағидалар:
1) мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту – мемлекеттік және жеке бөбектер бақшасы, балабақшалары, отбасылық бөбектер бақшасы, санаториялық бөбектер бақшасы, "мектеп-балабақша" кешені, мектепке дейінгі шағын-орталықтар (бұдан әрі бірлесіп – МДҰ деп аталатын);
2) тәрбиелеу және балалар тұратын орындарды ұйымдастыру – балалар үйі, жетімдер үйі;
3) меншік нысандарына қарамастан, балалардың тамақтануын ұйымдастыру қызметін жүзеге асыратын балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту объектілеріне (бұдан әрі бірлесіп - объектілер деп аталатын) қолданылады.
3. Қызметі балаларды тәрбиелеу және оларды оқытумен байланысты заңды және жеке тұлғалар (білім беру қызметтерін көрсету, оның ішінде тәрбиелеу мен оқыту, тұру, тамақтандыру, медициналық қызмет көрсету) қызметін бастар алдында осы Санитариялық қағидалардың талаптарына сәйкестігі туралы санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды алады.
4. Осы Санитариялық қағидалардың орындалуын бақылауды халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның ведомствосы жүзеге асырады.
5. Объектілерге мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау жүргізу кезінде осы Санитариялық қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес зертханалық-аспаптық зерттеу жүргізіледі.
6. Осы Санитариялық қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылды:
1) арнайы мектепке дейінгі ұйымдар – мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың мемлекеттік жалпы білім беру стандартына сәйкес мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың жалпы білім беру оқу бағдарламаларының негізінде әзірленген арнайы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын ұйымдар;
2) арнайы киім – шикізатты, қосымша материалдар мен дайын өнімді механикалық бөлшектермен, микроорганизмдермен ластанудан және басқа да ластанулардан қорғауға арналған персоналдың қорғаныш киімінің жиынтығы (костюм немесе халат, үшкіл орамал, қалпақ, алжапқыш және т.б.);
3) балалар қысқа уақытқа болатын МДҰ – тамақтандыруды және ұйқыны ұйымдастырмай, 4 сағаттан аспайтын уақытқа балалар болатын МДҰ;
4) бракераж – органолептикалық көрсеткiштер бойынша тамақ өнiмдерiнiң және дайын тамақтардың сапасын бағалау;
5) дайындау алдындағы бөлме – жартылай фабрикаттардан дайын тамақ өнімін дайындау жүзеге асырылатын үй-жай;
6) дайындау бөлмесі – азық-түлік шикізаттарын дайындау және жартылай фабрикаттарды әзірлеу жүргізілетін үй-жай;
7) дене тәрбиесі – адамның денсаулығын нығайтуға және дене қабілетін дамытуға бағытталған қызмет саласы;
8) жарамдылық мерзімі – тамақ өнімін шығару (дайындау), айналысы процестерінің (сатыларының) шарттары сақталған кезде мерзімі өткенше тамақ өнімін мақсаты бойынша пайдалану үшін қауіпсіз болып саналатын кезең;
9) жартылай фабрикаттар – жылумен өңдеуге алдын ала дайындалған шикі тамақ өнімдері;
10) инсоляция – үй-жайды гигиеналық бағалау үшiн күн радиациясының нормаланатын көрсеткiші;
11) климаттық аймақ – климаттық белгілері (температурасы, ылғалдылығы) бойынша бөлінетін аумақ;
12) күн режимі – мектепке дейінгі ұйымдардағы белгіленген күн тәртібі;
13) қоғамдық тамақтану – тамақ өнiмдерiн өндiрумен, қайта өңдеумен, өткiзумен және тұтынуды ұйымдастырумен байланысты қызмет;
14) мектеп алды сыныптары – балаларды мектепте оқытуға даярлауды жүзеге асыратын сыныптар;
15) мектепке дейінгі шағын-орталықтар - бөлек тұрған ғимараттарда, көп пәтерлі түрғын үйлерде, сондай-ақ ішіне-жапсарлас салынған үй-жайларда ораластырылатын, 50-ге дейін орны бар МДҰ;
16) мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту – балалардың физикалық, жеке тұлғасын, танымдық сапасын дамыту, олардың әлеуметтік жетістігі мен өмір бойғы бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету үшін қажетті шешуші құзыреттілікті қалыптастыру;
17) мектепке дейінгі ұйымдар (бұдан әрі - МДҰ) – бір жастан бастап мектеп жасына жеткенге дейін баланы тәрбиелеуді, оны оқытуды, дамытуды, қарауды, күтуді және сауықтыруды қамтамасыз ететін білім беру ұйымы;
18) оңтайлы микроклиматтық жағдай – балаларға ұзақ және жүйелі әсер ету кезінде термореттегіш тетіктерінің көмегінсіз организмнің қалыпты жылуы жағдайын сақтауды қамтамасыз ететін микроклиматтың сандық көрсеткіштерінің үйлесімдігі;
19) сақтау мерзiмi – тамақ өнiмiнiң нормативтiк құжаттарда көрсетiлген өздерiнiң барлық қасиеттерiн сақтайтын, белгiленген шарттарды сақтау кезеңi;
20) санитариялық-аулалық қондырғылар (бұдан әрі - САҚ) – жерүсті бөлiгi мен қазылған шұңқыры бар, ғимараттан кемiнде 25 метр (бұдан әрі – м) қашықтықта, объектінің аумағында орналасқан кәрiзденбеген дәретхана. Жерүсті үй-жайларын бір-бірімен тығыз жалғасқан материалдардан (тақтайлардан, кірпіштерден, блоктардан) жасайды. Қазынды су өткізбейтін материалдан жасалады. Қазындының тереңдігі жерасты суының деңгейіне байланысты, бірақ 3 метрден аспайды;
21) сәбилер үйі - жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды, некесіз, жас аналардан туылған балаларды, сондай-ақ ақыл-ойы мен дене дамуында ауытқуы бар балаларды тәрбиелеу және оларға медициналық көмек көрсету үшін арналған мемлекеттік мекеме;
22) септик – сарқынды сұйықтық ағып өтетiн бiр немесе бiрнеше камераны қамтитын, көлденең үлгідегi жер астындағы тұндырғыш ретiнде шағын көлемдегi тұрмыстық сарқынды суды тазалауға арналған құрылыс;
23) таңертеңгi сүзгi – инфекциялық аурудың әкелiнуiнiң алдын алуға бағытталған профилактикалық медициналық iс-шаралар;
24) тауар көршiлестiгі – тауардың сапасына әсер ететін ластануын және бөгде иістердің сіңуін болдырмайтын, шикі және дайын өнімдердің бірге сақталуына және өткізілуіне жол берілмейтін жағдайлар;
25) тез бұзылатын тамақ өнiмдерi – қатаң регламенттелген мерзiм iшiнде арнайы тасымалдау, сақтау және өткiзу шарттарын талап ететiн тамақ өнiмдерi;
26) технологиялық жабдық – өндіріс жұмысы үшін қажетті механизмдер, машиналар, құрылғылар, құралдар жиынтығы;
27) топтардың толықтырылуы – топтағы балалардың нормаланған саны;
28) топтық оқшаулау – топтарды әкімшілік-шаруашылық, тұрмыстық үй-жайлардан және бір-бірінен оқшаулау;
29) топтық ұяшық – МДҰ-да бір топтағы балаларға арналған үй-жайлардың жиынтығы;
30) түсіру орны – азық-түлік шикізаттарын және тамақ өнімдерін қабылдайтын орын;
31) ұтымды тамақтану – тамақтанудың физиологиялық және жас ерекшелігі нормаларын ескере отырып, теңестірілген тамақтандыру;
32) халықтың аз қозғалатын топтары – кресло-арбалармен және/немесе басқа да қосалқы құралдардың көмегімен қозғалатын, тірек-қозғалыс аппараты бұзылған және ауыратын мүгедектер, сондай-ақ сүйемелдеушілердің көмегімен қозғалатын, нашар көретін және/немесе көзі көрмейтін азаматтар.
2. Объектілердің аумағына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
7. Объектілерді жобалау, салу, қайта жаңарту және пайдалануға беру халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствосының санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы болған кезде жүзеге асырылады.
8. МДҰ жер учаскелерінің ауданы Қазақстан Республикасының № 3.02-24-2004 "Мектепке дейінгі білім беру объектілері" құрылыс нормалары мен қағидаларының (бұдан әрі – МДББО ҚНмҚ), № 3.02-31-2005 "Мүгедек балаларға арналған үйлер мен интернаттар" құрылыс нормалары мен қағидаларының талаптарымен нормаланады.
9. Көп пәтерлі тұрғын үйлерде, жеке үй иелігінде, ішіне-жапсарлас салынған үй-жайларда орналастырылатын, балалар қысқа уақыт болатын МДҰ-да жеке жер учаскесі болмауы мүмкін.
10. Объектілер учаскесінің аумағы қаңғыбас жануарлардың кіріп кетуінің алдын-алу мақсатында қоршалады.
11. Аумаққа гүлдегенде мамықты тұқымдар беретiн ағаштар мен бұталарды отырғызбайды.
12. Объектінің учаскесіне кiру және одан шығу жолдары, көлiкпен кіру жолдары, шаруашылық құрылыстарға, қоқыс жинайтын алаңдарға, санитариялық-аулалық қондырғыларға өтетiн жолдар асфальтпен, бетонмен немесе тазалауға қолжетімді басқа да қатты жабынмен жабылады.
13. Қоқыс жинағыштар тығыз жабылатын қақпақтармен жабдықталады, үш жағынан қоршалған, тазалауға және дезинфекциялауға қол жетімді, қатты жабындысы бар алаңға, ғимараттардан кемiнде 25 м қашықтықта орнатылады. Көп пәтерлі тұрғын үйдің бірінші қабатында, ішіне-жапсарлас салынған үй-жайларда орналастырылатын объектілердің қоқысын жинау үшін халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствосының аумақтық бөлімшесінің келісімі бойынша қоқыс алғыштар ғимараттардан кемінде 15 м қашықтықта орнатылады және (немесе) ортақ қоқыс салғыштар пайдаланылады.
14. Объектінің аумағы және оның қоршауының сыртынан 5 м радиустағы аумақ таза ұсталады.
15. Объектілердің аумағында негізгі ғимаратты(тарды), шаруашылық және топтық алаңдарды орналастыру аймақтарына бөлінеді. Объектінің бейініне байланысты аумақты қосымша аймақтарға бөлу көзделеді.
16. Шаруашылық аймақтың аумағында тазалауға және дезинфекциялауға болатын қатты төсемі болады.
17. Объекті ғимаратының сыртқы жарықтандыру жабдығы аумаққа біркелкі жарықтың түсуін қамтамасыз етуі тиіс.
18. Сәбилер үйінің және МДҰ-ның топтық алаңдары әрбір балалар тобы үшін бөлек болу көзделеді. Сәбилер үйінің топтық алаңдары бөбек жасындағы топтарда бір орынға 7,5 м2 және мектепке дейінгі ұйымдарда 7,2 м2 аудан көзделеді. МДҰ-да топтық алаңдардың көлемі бір орынға кемінде 6 м2 қабылданады. Барлық алаңдар бір-бірінен жасыл көшеттермен (бұталармен) оқшауланады.
19. Әрбір топтық алаңда күн мен жауын-шашыннан қорғану үшін топта 1 орынға 1,6 м2 есебімен көлеңке қалқалары көзделеді. Көлеңке түсіретін қалқалардың едені ағаш тақтайлардан болу көзделеді. IV климаттық белдеудегі және III Б кіші ауданындағы көлеңкелік қалқалар екі жағынан қоршалады.
20. Сәбилер үйі мен МДҰ-ның топтық алаңдарында ғимараттағы топтық ұяшықтарға сәйкес келетiн үй-жайдан шығу есiгiмен ыңғайлы байланыс болады. МДҰ-да бөбек жасындағы балаларға арналған алаңдар осы топтардың үй-жайлардан шығу есiгiне тiкелей жақын орналасады.
21. Топтық және спорт алаңдарындағы жабдық балалардың бойы мен жасына сай орналастырылуы тиіс. Жабдықтың бетіндегі жабын су өткізбейтін материалдан болу көзделеді.
22. Бөбек жасындағы балалар үшін ойын алаңдарының төсемі – шөптен, мектепке дейінгі жастағы балалар үшін ойын алаңдарының төсемі – шөптен немесе құм себiлген немесе ұсақ қиыршық тастармен нығыздалған, тегістелген топырақтан болу көзделеді. Жолдар мен тротуарлардың төсемі үшін тротуар тақтайша және тазалауға қолжетімді басқа да материалдар қолданылады.
3. Объектілерді жобалауға, салуға, қайта жаңартуға, жөндеуге,
пайдалануға беруге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар
23. МДҰ-ды жеке тұрған ғимаратттарда орналастырады немесе көп пәтерлі түрғын үйлерге салынған (ішіне – жапсарлас салынған) болуы мүмкін.
24. Егерде жобалауда өзгеше көзделмесе, тұрғын үйлердің бірінші қабатында, сондай-ақ ішіне-жапсарлас слынған үй-жайларда балалар қысқа уақытқа болатын МДҰ орналастырылады. Көп пәтерлі тұрғын үйлерде МДҰ бірінші қабаттан жоғары ораластырылмайды.
25. Сәбилер үйі мен МДҰ ғимараттарында және учаскелерінде әкімшілік-шаруашылық, тұрмыстық үй-жайлардан және бір-бірінен топтық оқшаулау қағидаты сақталады. Бөбек жасындағы топтардың балаларына арналған топтық ұяшық құрамына: қабылдау бөлмесі, ойын бөлмесі, жатын бөлмесі, буфет, дәретхана;
мектепке дейінгі жастағы топтар үшін – шешінетін бөлме, ойын бөлмесі, дәретхана, буфет, жатын бөлмесі кіреді.
МДҰ-ны жобалауға арналған тапсырма бойынша МДББО ҚНжҚ талаптарына сәйкес жатын бөлмелерді топ бөлмелерімен біріктіруге жол беріледі.
Мектепке дейінгі шағын-орталықтарда киім ауыстыратын орынның ортақ болуына жол беріледі.
26. Балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту объектілері жанындағы мамандандырылған медициналық және стоматологиялық кабинеттер, кір жуатын орындар, бассейндер, оқу сыныптары, тамақтану объектілері Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында қолданыстағы заңнамасының талаптарына сәйкес келеді.
27. Сәбилер үйін жеке тұрған 1–2 қабатты ғимаратттарда орналастырады.
28. Көп пәтерлі тұрғын үйдің бірінші қабатында орналастырылатын МДҰ-дың тұрғын үйдің кіреберісімен қосылмаған бөлек есігі болады.
29. Сәбилер үйіндегі, МДҰ-дағы негізгі үй-жайлардың аудандары осы Санитариялық қаидаларға 2-қосымшаның 1, 3-кестелерінде көрсетілген.
30. Балалардың саны объектінің жобалық сыйымдылығынан аспауы тиіс.
31. Баспалдақтардың қоршау биiктiгi кемінде 1,2 метр болу көзделеді. Сәбилер үйінде және МДҰ-да тұтқалар ересек адамдар үшiн 0,85 м биіктікте, балалар үшiн 0,5 м биiктiкте орналасады, баспалдақтар қоршауындағы тiгiнен орнатылған элементтердің 0,1 м аспайтын саңылаулары болады, оларды көлденең орнатуға жол берiлмейдi.
32. Объектілердің ғимараттарын жобалау кезінде халықтың аз қозғалатын топтары үшін қолжетімділік мәселелерін шешу сәулет-қала құрылысы және құрылыс қызметі саласындағы мемлекеттік нормаларға сәйкес жүзеге асырылады.
33. Пайдалану режимі шумен қоса жүретін және балалардың алаңдауын тудыруы, педагогикалық, медициналық, әкімшілік персоналдың жұмысына кедергі келтіруі немесе бұзуы мүмкін үй-жайларды (сорғы қондырғысы бар бойлерлер, өндірістік үй-жайлар, жөндеу шеберханалары, сорғы бөлімшелерімен салқындатқыш камералар, желдеткіш камералары, компрессорлық және т.б.) ұйықтау бөлмелерімен, емдеу-диагностикалық үй-жайларға жапларлас, астында немесе үстінде орналастырылмайды.
34. Жеке гигиена бөлмелерін, персоналға арналған санитариялық тораптарды әкімшілік үй-жайлардың аймағында орналастырады.
35. Оқшаулағышы бар медициналық блокты объектілердің 1-қабатында орналастырады.
36. Объектілерде спорт залын орналастырған кезде ауданы бір спортпен айналысушыға кемінде 4 м2 қабылданады. Еденнің ағаштан болуы көзделеді немесе арнайы жабыны болады. Еденнің беті тегіс, ойықсыз және зиянсыз болуы тиіс. Батареялар терезе астындағы қуыстарда орналастырылады және ағаш торлармен жабылады, терезелерде және жарықтандыру құралдарында қоршау құрылғылар көзделеді.
37. Балалар болатын үй-жайлар мен медициналық мақсаттағы үй-жайларды ғимараттың жертөле және цокольдық қабаттарында орналастырмайды.
38. Үй-жайларды әрлеу үшін олардың сапасы мен қауіпсіздігін растайтын құжаттары бар құрылыс материалдары пайдаланылады. Рекреацияларда, холлдарда, акт залдарында, әкімшілік үй-жайларда әртүрлі конструкциялық аспалы төбелерді қолданады.
39. Медициналық мақсаттағы үй-жайларда, топтық ұяшық жайларында қабырғалардың, еденнің, жабдықтың үсті жуу және дезинфекциялау құралдарын пайдалана отырып ылғалды әдіспен тазалауға болатын тегіс, жұмсақ болады. Персоналға арналған санитариялық тораптарда, дәретханаларда, ас блогында, бассейнде, егу бөлмесінде, емшара жасау бөлмесінде, ылғалды режимді үй-жайларда (себезгі бөлмелері, кір жуатын, жуынатын, жуатын бөлмелер және басқалары) қабырғаларды жылтыр тақтайшамен немесе ылғалға төзімді басқа да материалдармен 1,8 м-ден аспайтындай биіктікте қаптайды, еденге төсеу үшін ылғал өтпейтін материалдар немесе еден тақтайшалары қолданылады.
40. Қолжуғыштар және басқа да санитариялық-техникалық құралдар, сондай-ақ оларды пайдалану қабырғаларды ылғалдандыруы мүмкін жабдық орнатылатын жерлерде еденнен 1,8 м биiктiкте және жабдықтар мен құралдардан жан-жағынан 20 сантиметр шығып тұратындай етiп, жылтыр тақтайшамен немесе ылғалға төзiмдi басқа да материалдармен гидроизоляциялау көзделедi.
41. Тазалау мүкәммалын сақтау және өңдеу үшін бөлек үй-жай (орын) көзделеді.
42. Жүзу бассейндерін 32 м3 аспайтын көлемде орнату суды тазарту жүйесінсіз көзделеді. Суды екі топтың балалары (50 баладан аспау) шомылып біткеннен кейін ауыстырады, содан кейін нұсқаулыққа сәйкес, белгіленген тәртіпте қолдануға рұқсат етілген дезинфекциялаушы құралдармен өңдеу жүргізіледі.
43. Объектілердің аумағына олардың қызметiмен байланысы жоқ объектілерді орналастырмайды.
4. Объектілерді жабдықтауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
44. Объектілердің жиһазы мен жабдығы балалардың бойына, жас ерекшеліктеріне сәйкес келеді. Жабдықтың жиыны, саны және көлемі объектінің бейінін, үй-жайлардың ерекшелігін есепке ала отырып көзделеді.
Сәбилер үйінің және МДҰ-ның жиhазының негiзгi өлшемдерi осы Санитариялық қағидаларларға 3-қосымшаның 1, 2-кестелерінде көрсетілген.
45. Объектілерде жиhазды өлшеміне сәйкес таңбалайды.
46. Қабылдау бөлмесі мен киім ауыстыратын бөлмелер балалардың және персоналдың сыртқы киіміне арналған шкафтармен және орындықтармен жабдықталады. Балалар толық және тәулік бойы болатын сәбилер үйінде, МДҰ-да балалардың киіміне арналған шкафтарды жеке таңбалайды және олар бас киімге арналған сөрелермен және сыртқы киімге арналған ілмектермен жабдықталады.
47. Жабдық, жиһаз, жұмсақ және қатты мүкәммал, санитариялық-техникалық аспаптар жұмыс жағдайында болады және мақсатына сай пайдаланылады. Үй-жайларды әрлеудегі ақаулар және жабдықтың, жиһаздың бұзылуы уақытында жөнделуге немесе ауыстырылуға жатады.
48. МДҰ санитариялық аспаптардың саны мен өлшемі осы Санитариялық қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес көзделеді.
49. Объектілердің персоналға арналған санитариялық тораптарында жуынатын қолжуғыштар, электр сүлгілер немесе бір рет қолданылатын гигиеналық сүлгілер, сұйық сабын мөлшерлегіші, қоқыс жинауға арналған қоқыссалғыштар орнатылады.
50. Сәбилер үйлері топтарының дәретхана үй-жайларын сүлгілерге арналған ілгіштермен, жуынуға арналған раковиналармен, жуатын ванналармен, балалар унитаздарымен, түбектерге арналған шкафтармен, шаруашылық мақсатта қолданылатын шкафпен және ағызу жүйесімен жабдықталады. 2 жасқа дейінгі балалар топтарында ілгіштерді ересек адам бойының дейгейінде - еденнен 1 – 1,3 м етіп, 2 жастан асқан балалар топтарында 60 – 80 см биіктікте бекітеді.
51. 1,5 жасқа дейінгі балалар топтарындағы дәретхана бөлмелерінде ересектерге арналған бір қолжуғышты, ағызу жүйесін, ваннаны орналастырады.
52. 1,5 жастан жоғары топтардағы дәретхана бөлмелерінде балаларға арналған екі қолжуғыш, балаларға арналған бір унитаз, ағызу жүйесі, себезгі тұғырығы, түбектерге арналған таңбаланған ұяшықтары бар шкаф-стеллаждар орнатылады.
53. 6 айлыққа дейінгі сәбилер үшін топтарда манеждер мен құндақтау үстелдерін орналастырады. 1 жастан асқан сәбилерді тамақтандыру аймағын тамақтандыруға арналған үстелдермен жабдықтайды.
54. МДҰ-ның дәретхана бөлмелерінде балалардың сүлгілеріне және жеке гигиена заттарына арналған жеке ұяшықтары бар қабырғалық немесе аспалы ілгіштер оратылады. Бөбек топтарындағы дәретхана бөлмелерінде қосымша жеке таңбасы бар түбектерге арналған бөлек ұяшықтары бар шкафтар орнатылады.
55. МДҰ-да балаларға арналған санитариялық құралдарды орнату еденнен мынадай биіктікте көзделеді:
бөбек және мектепке дейінгі кіші жастағы (1 жастан 4 жасқа дейінгі) балалар үшін қолжуғыштар - 0,4 м;
мектепке дейінгі орта және жоғары жастағы (4 жастан 6 (7) жасқа дейінгі) балалар үшін қолжуғыштар - 0,5 м.
56. Жатын бөлмелерді жұмсақ және қатты мүкәммалмен жабдықтау, балалар күндіз болатын МДҰ-дағы киім-кешектерді жуу және оны таңбалау тәулік бойы болатын МДҰ-дағы балалардың тұру жағдайларына қойылатын талаптарға сәйкес келеді.
57. МДҰ-дағы жатын бөлмелерді жеке стационарлық төсектермен жабдықтайды. Үш жасқа дейінгі балаларға арналған төсектердің ұзындығы - 120 см, еденнен жататын жердің 30 см және 50 см деңгейде өзгермелі биіктігімен және қоршаудың еденнен 95 см биіктігімен бірге ені - 60 см; 3 – 6 (7) жастағы балалар үшін – ұзындығы 140 см, ені – 60 см, биіктігі – 30 см. Бүйір жақ қоршау биіктігін азайту мүмкіндігі кемінде 15 см.-ге көзделеді.
58. Балалар толық күндіз болатын МДҰ топтарында екі қабатты және жазылатын қатты төсектерді пайдаланған кезде ауданы 1 балаға кемінде 2 м2 болатын норма және екі қабатты төсектердің жататын жерінен кемінде 0,3 м биіктікте қоршау болуы сақталады.
59. Сәбилер үйлеріндегі және бөбек жасындағы топтардағы жатын бөлмелер төрт жағынан қоршалған, ұзындығы 1,2 м, ені 0,6 м стационарлық төсектермен немесе манеждермен жабдықталады.
60. Балалар толық және тәулік бойы болатын сәбилер үйлерінде және МДҰ-да сауықтыру (шынықтырушы) рәсімдері өткізіледі. Сауықтыру (шынықтырушы) рәсімдерін жүргізу үшін әдістемеге байланысты тиісті жабдықты қолданады.
61. Объектілерде сабақ өткізу үшін жиһазды орналастыру кезінде мына талаптар орындалады:
1) үстелдерді сол жақтан жарықтандырылатын жарық түсіретін қабырғаға қарай орналастырады;
2) 4 орынды үстелдерді кемінде 2 қатарға, 2 орынды үстелдерді кемінде 3 қатарға орналастырады. Үстелдердің қатары арасында қашықтық кемінде 0,5 м болып көзделеді; 1-қатардағы үстелдердің жарық түсіретін қабырғадан қашықтығы 1 м, бірінші үстелдерден тақтаға дейінгі қашықтық 2,4 – 2,7 м болады;
3) қабырғалық тақтаның төменгі шетінің ілмесінің биіктігі 0,7 м болады.
62. Спорттық төсеніштердің жабыны тазалауға және дезинфекциялауға болатын материалдардан болуы көзделеді.
63. Спорт залдарының жанындағы киім ауыстыратын орындар киімге арналған шкафтармен немесе ілгіштермен жабдықталады.
5. Объектілерді сумен жабдықтауға, кәріздеуге, жылытуға,
жарықтандыруға, желдетуге, микроклиматына қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
64. Объектілерде жұмыс жағдайында болатын орталықтандырылған шаруашылық-ауыз су, ыстық сумен жабдықтау жүйесі, кәріздеу және суағарлар көзделеді.
65. Объектілер Кодекстің 144-бабының 6-тармағына сәйкес халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган бекіткен санитариялық-эпидемиологиялық нормалау құжаттарының (бұдан әрі - нормалау құжаттары) талаптарына сәйкес қауіпсіз және сапалы ауыз сумен қамтамасыз етілуі тиіс.
66. Елді мекенде орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйесі болмаған жағдайда жергілікті сумен жабдықтау жүйесі жабдықталады.
67. Қысқа уақытқа балалар болатын МДҰ-да тасымалданатын сумен жабдықтау және қолмен су құятын қолжуғыштар орнату халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның ведомствосындағы аумақтық бөлімшенің келісімі бойынша жүзеге асырылады.
68. Тасымалданатын суды пайдаланатын объектілерде ауыз су қорын сақтауға арналған ыдыстар орналастырылған жеке үй-жай көзделеді. Ыдыстардың таңбасы ("ауыз су") болады, олар апта сайын (және қажет болғанда) жуу және дезинфекциялау құралдарын қолдана отырып, тазалауға және дезинфекциялауға жатады. Ауыз суға арналған ыдысты басқа мақсатта пайдаланбайды.
69. Су әкелуді санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы бар болған кезде арнайы көлікпен немесе ауыз сумен жанасуға рұқсат етілген материалдардан жасалған арнайы таңбаланған ыдыстарда жүргізеді.
70. Объектілердегі дәретханаларда, буфеттерде, кір жуатын, жуынатын орындарда, себезгі бөлмелерде, тұратын орындарда, сондай-ақ медициналық мақсаттағы үй-жайларда және ас блогында орталықтандырылған ыстық сумен жабдықтау жүйесі болмаған жағдайда су жылытқыштар орнату арқылы ыстық сумен жабдықтау көзделеді.
71. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствосының аумақтық бөлімшелерімен келіскен кезде өзінің от жағу орнының ыстық суымен жабдықтау көзделеді.
72. Объектілерде ауыз су режимі ұйымдастырылады. Ауыз су, оның ішінде ыдыстарға (графиндерге, шәйнектерге) құйылған және шөлмектердегі су сапасы мен қауіпсіздік көрсеткіштері бойынша нормалау құжаттарының талаптарына сәйкес келеді.
73. Су ішу үшін таза ыдысты (шыны ыдысты, фаянс ыдысты, бір рет қолданатын стақандарды) пайдаланады, таза және пайдаланылған ыдыс үшін таңбаланған жеке поднос немесе бір рет қолданылған ыдысты жинау үшін контейнерлер бөлінеді. Ыдысқа құйылған суға оның қайдан әкелінгендігін, сапасын және қауіпсіздігін растайтын құжаттары қоса беріледі.
74. Кәріз жүргізілмеген аудандарда жергілікті кәріз жүйесін жабдықтайды. Қазылған шұңқырларды, септиктерді тазалау көлемдерінің үштен екі бөлігінің толуы бойынша жүргізіледі.
75. Кәріз қадалары мен құбырлар тамақ өнімдері сақталатын және өңделетін және тамақ дайындалатын үй-жайларда, медициналық мақсаттағы үй-жайларда орнатылмайды.
76. Объектілердің дәретханаларында балаларға арналған унитаздар орнатылады.
77. Персоналға арналған САҚ халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствосының аумақтық бөлімшелерінің келісімі бойынша орнатылады.
78. САҚ-та жердің үстінде орналасқан үй-жайлары мен қазылған шұңқыр болады және оларды ғимараттан 25 м қашықтықта орналастырады.
79. Объектілердің барлық үй-жайларында табиғи жарықтандыру көзделеді. Мыналарды: коммуникациялық жүйелер үй-жайларына (су құбырлары мен кәріздеу сорғылары, желдету және ауаны салқындату камералары, бойлер тұратын бөлмелер және басқалары), рекреациялық үй-жайлар болып табылмайтын дәліздерге, фойеге, қоймаларға (тез жанатын сұйықтықтарды сақтайтын бөлмелерден басқа), мүкаммалға арналған бөлмелер, дезинфекциялау құралдарын дайындайтын бөлмелерге, киім ауыстыратын бөлмелерге, киім ілетін орындарға, себезгі бөлмелеріне, персоналға арналған дәретханаларға, әйелдерге арналған жеке гигиена бөлмелеріне, ғимараттың инженерлік және технологиялық жабдығын орнату және басқару үй-жайларына және ас блогының өндірістік үй-жайларына табиғи жарықтандырусыз жол беріледі.
80. Объектілерде рекреациялық болып табылмайтын дәліздердің, дәретханалардың, қабылдау және киім ауыстыратын бөлмелердің, сондай-ақ табиғи жарықтандырусыз жобалауға рұқсат етілген барлық бөлмелердің қабырғаларында екінші жарықты түсірген кезде әйнекті арақабырғаларды немесе фрамугаларды салу көзделеді.
81. Жалпы жасанды жарықтандыру барлық үй-жайларда көзделеді. Жекелеген функционалды аймақтар мен жұмыс орындарын жарықтандыру үшін жергілікті жарықтандыру орнатылады.
82. Жасанды жарықтандыру үшін люминесценттік және электр қуатын сақтайтын шамдарды пайдаланады. Бір үй-жайда бір үлгідегі шамдар қолданылады.
Жасанды жарықтандыру деңгейлері осы Санитариялық қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес қабылданады.
83. Істен шыққан шамдар уақытында ауыстырылады. Жұмыс істемейтін, істен шыққан құрамында сынап бар (люминесценттік, электр қуатын сақтайтын) шамдарды балалар кірмейтін жеке үй-жайда сақтайды және қоқыс жинайтын контейнерлерге тасталынбайды. Пайдаланылған құрамында сынап бар шамдарды сақтау және шығару объекті басшысының бұйрығымен жауапты адамға жүктеледі. Пайдаланылған шамдарды жою және кәдеге жаратуды осындай қызмет түріне арналған лицензиясы бар ұйымдар жүргізеді.
84. Объектілердің ғимараттары бұзылмаған жағдайда ұсталынатын орталықтандырылған жылыту, желдету және ауа баптау жүйелерімен жабдықталады.
85. Орталықтандырылған жылыту көзі болмаған жағдайда автономды қазандық көзделеді.
86. 1-ші қабаттарда орналасқан ойын объектілерінде жылы едендер көзделеді.
87. Сәбилер үйлерінде және МДҰ-да балалардың күйікке шалдығуын және жарақат алуын болдырмау үшін жылыту құралдарын алмалы-салмалы ағаш торлармен қоршайды.
88. Ас блогында механикалық түрде іске қосылатын желдету жүйесі көзделеді. Жылу және ылғал бөлу көзі болып табылатын жабдықтың үстінде сорып-шығаратын шатырлар көзделеді.
89 Сәбилер үйлерінде және МДҰ-да ыстық сумен жабдықтау жүйесіне киім ауыстыратын орындардағы сыртқы киімді кептіруге арналған шкафтарда орналасқан жылыту құралдарын жалғайды.
90. Терезелердің конструкциясында балалар болатын үй-жайларды жылдың кез келген уақытында желдетуді ұйымдастыру мүмкіндігі көзделеді. Терезелердің әйнектелуі бүтін шыныдан жасалады. Терезе блоктарын ауыстыру кезінде әйнектеу ауданы сақталады немесе үлкейтіледі. Сынған әйнектерді ауыстыру тез арада жүргізіледі.
91. Өтпелі немесе бұрыштық желдетуді балалар болмаған кезде жүргізеді. Өтпелі желдетуді дәретхана үй-жайлары арқылы жүргізбейді.
92. Топтық ұяшық үй-жайларындағы, сондай-ақ себезгі бөлмелері мен спорт залдың жанындағы киім ауыстыратын орындардағы, спорт залындағы, медициналық пункттің үй-жайларындағы ауа температурасын бақылау үшін ішкі қабырғаға 0,8 – 1,2 м биіктікте бекітілген термометрлер орнатылады.
93. Объектілерде үй-жайлардың оңтайлы микроклиматтық жағдайлары қамтамасыз етіледі.
94. Жылыту кезеңінде ауаның мынадай температурасы көзделеді:
1) ұйықтайтын үй-жайларында, мәдени-бұқаралық іс-шаралар өткізетін және демалыс үй-жайларында, компьютер сыныптарында, қызметтік-тұрмыстық, кір жуатын орындарда + 18 + 22 градус Цельсий (бұдан әрі – 0C);
2) буфеттерде, киім үтіктейтін, кептіретін бөлмелерде, қоймаларда және киім-кешек бөлмелерінде +160C;
3) физиотерапевт кабинеттерінде, уқалау кабинеттерінде +280C;
4) медициналық үй-жайларда, ойын бөлмелерінде, киім ауыстыратын бөлмелерде, дәретханаларда +20 + 220C;
5) спорт залында, рекреацияларда, вестибюль мен киім ілетін орындарда, +15 + 170C;
6) спорт залының орнында +19 + 230C;
7) ваннасы, бассейні бар үй-жайларда +300C;
8) себезгі бөлмелерінде +250C;
Үй-жайлардағы ауаның оңтайлы салыстырмалы ылғалдылығы 40 – 60 %-ды, асүйде және кір жуатын бөлмелерде 60–70 %-ға дейін құрайды.
95. Апатты ғимараттарда және үй-жайларда орналасқан объектілерді пайдаланбайды.
96. Объектілердің ғимараты объектінің апаттылығы туралы құзыретті органдардың актісі болған кезде апатты жағдайда деп танылады.
6. Объектілердің аумақтарын және үй-жайларын күтіп-ұстауға және
пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
97. Объектілердің аумағы таза ұсталады.
98. Жыл сайын, көктемгі уақытта, ойын алаңдарында құмды толық ауыстырады. Жаңадан әкелінген құм паразитологиялық, микробиологиялық, санитариялық-химиялық, радиологиялық көрсеткіштер бойынша гигиеналық нормативтерге сәйкес келеді. Құмның ластануын болдырмау үшін балалар болмағанда құмды алаңдарды қақпақтармен, полимерлік пленкалармен немесе басқа да қорғаныш құрылғылармен жабу керек. Паразиттік аурулардың қоздырғыштарын тапқан кезде құмға кезектен тыс ауыстыру жүргізеді.
99. Қоқыс жинағыштар (контейнерлер) олардың көлемінің үштен екі бөлігі толған кезде тазартылады.
100. Барлық үй-жайлар, жиһаз және жабдық таза күтіп-ұсталады.
101. Медициналық үй-жайларды, ас блогын және дәретханаларды күн сайын жуу және дезинфекциялау құралдарын қолдана отырып тазалайды.
102. Объектілерде қызмет көрсететін персоналдың (тәрбиешілердің көмекшілері, техникалық персонал) саны кемінде 3 жиын болатын арнайы киімі (костюм немесе халат, орамал, қалпақ, алжапқыш), бөлек шкафта сақталатын ауыстыратын аяқ киімі болады.
Дәретханаға кірер алдында халатты шешеді және шыққан соң қолды сабынмен мұқият жуады.
103. Белгіленген тәртіппен қолдануға рұқсат етілген қолданылатын дезинфекциялау ерітінділері дайындалған күнін көрсете отырып, таңбаланған ыдыстардағы нұсқаулыққа сәйкес дайындайды. Дезинфекциялау және жуу құралдары және олардың жұмыс ерітінділері балалардың қолы жетпейтін орындарда сақталады.
104. Жинау мүкәммалы (легендер, шелектер, жөкелер, шүберектер) таңбаланады, бөлек үй-жайға (әрбір топтық ұяшықтағы үй-жайлар, медициналық блок, оқшаулағыш, ас блогындағы өндірістік үй-жайлар, рекреациялар және т.б.) бекітіледі және арнайы бөлінген үй-жайларда (орындарда) сақталады.
105. Объектілердің дәретхана бөлмелері мен санитариялық тораптары үшін жинау мүкәммалының сигналды таңбасы болады.
106. Балалар үшін жаңадан сатып алынған өнімдердің (ойыншықтар, аяқ киім, киім, ыдыс, жеке гигиена құралдары, мектеп және жазу құралдары, төсек-орын жабдықтары, парфюмерлік-косметикалық өнім, жиһаз және басқ.) сапасын және қауіпсіздігін растайтын құжаттар ұсынылады.
107. Пайдаланылған ойыншықтарды күн сайын жұмыс күнінің соңында 2% сабынды-содалы ерітіндіні пайдалана отырып жуады, ағып тұрған судың астында шаяды және кептіреді. Қуыршақтың киімдерін ластануына қарай жуады және үтіктейді. Ойыншықтарды жууға арналған ыдыс пен щетка таңбаланады.
108. Жұмсақ ойыншықтарды пайдаланғаннан кейін күннің соңында ойыншықтан 25 см қашықтықта бактерицидті сәулелегіштермен 30 минут бойы дезинфекциялайды.
109. Сәби жастағы топтарда және изоляторда жұмсақ ойыншықтар мен пенолатексті түкті ойыншықтарды пайдаланбайды.
110. Спорттық маттардың ылғалды тәсілмен өңдеуге және дезинфекциялауға болатын жабындысы болады.
111. Инфекциялық және паразиттік аурулар жағдайлары тіркелген кезде эпидемияға қарсы және дезинфекциялау іс-шаралары жүргізіледі.
112. Терезе әйнектері, элект